LUX IN TENEBRIS. Światło w ciemnościach

"Lux in tenebris" (pol. światło w ciemnościach) - fragment cytatu (w pełnym brzmieniu "Lux in tenebris lucet; pol. światło w ciemnościach świeci) z Ewangelii św. Jana, który został wykorzystany w tytule wystawy, ma w odniesieniu do jej narracji wydźwięk zarówno pozytywny jak i negatywny. Światło, będące motywem przewodnim ekspozycji, zapalane w latarniach morskich zapewnia żeglarzom bezpieczeństwo i ratunek. Rozpalane natomiast na brzegu morskim przez złoczyńców może przynieść śmierć, niewolę oraz utratę majątku i statku. 

Cezury czasowe określone dla zaprezentowania zagadnień z historii prawa nadbrzeżnego są płynne. Początkowa, to V w. n.e., kiedy upada cesarstwo zachodniorzymskie. Natomiast końcowa wiąże się z powstaniem i działalnością na przełomie XIX/XX w. służb ratowniczych. Ramy czasowe dla problematyki związanej z dziejami latarnictwa morskiego zakreślono w następujący sposób: początkową cezurą jest III w. p.n.e. (budowa słynnych latarni w Aleksandrii i na Rodos), a końcową przełom XIX/XX w. kiedy zastosowano światło elektryczne w latarniach morskich. 

Zasięg terytorialny głównego nurtu prezentowanych zagadnień odpowiada obszarowi działania Towarzystwa Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku organizującego ruch turystyczny w czterech latarniach morskich polskiego wybrzeża: Stilo, Rozewiu, Helu oraz Krynicy Morskiej. 

Przygotowując ekspozycję autorzy współpracowali z Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku, Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Narodowym w Warszawie, Muzeum Historii Miasta Gdańska, Muzeum Historii Miasta Krakowa, Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie oraz Archiwum Państwowym w Gdańsku. 

Dzięki temu na wystawie znalazły się oryginalne zabytki ilustrujące katastrofy morskie (wyposażenia i elementy konstrukcyjne statków), walkę o życie i dobytek rozbitków (broni, numizmaty, ubiory i ich elementy), różnorodność ładunków przewożonych statkami handlowymi (wyroby ze złota i srebra, naczynia fajansowe i cynowe, meble, fragmenty tkanin) oraz dokumenty związane z przyznawaniem lub zakazem wykonywania prawa nadbrzeżnego. Wśród prezentowanych obiektów znalazły się także modele statków i latarni morskich. 

Plaster miedzi z wraka "miedziowca", który zatonął u wejścia do portu gdańskiego około 1408 r.
Chronometr sygn. Shepherd and Son
Rekonstrukcja buta skórzanego z metalową klamrą (R-117) z wraka W-27
Jufers pięciootworowy z wraka W-27, II poł. XVIII w.
Model rekonstrukcyjny latarni dźwigniowej z XVII w., skala 1:50, wykonał Jerzy Hypki
Model latarni morskiej Stilo, skala 1:75, wykonał Mieczysław Wontka
Model latarni morskiej Gdańsk - Port Północny, skala 1:75, wykonał Jerzy Hypki
Wszystkie zabytki pochodzą ze zbiorów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Na wystawie wykorzystano także nowoczesne formy przekazu w postaci animacji 3D.
Statek handlowy kieruje się z redy portu gdańskiego, poprzez Głębią Północną, na Wisłę.

Zaprezentowano również, przy zastosowaniu grafiki komputerowej, zmiany linii brzegowej Zatoki Gdańskiej od średniowiecza do XX w. 

W centrum wystawy znajduje się próba rekonstrukcji latarni dźwigniowej z XVII w oraz replika laterny współczesnej latarni morskiej. Laterna skrywa możliwość wirtualnego przeniesienia się na jedną z pięciu latarni morskich (Stilo, Rozewie, Hel, Wisłoujście i Krynica Morska), aby podziwiać panoramę okolicy rozciągającą się z jej szczytu.

Próba rekonstrukcji latarni dźwigniowej z XVII w., projekt Mirosław Brucki, wykonali Henryk Pospieszny i Dariusz Pospieszny.

Kopia laterny współczesnej latarni morskiej, projekt Mirosław Brucki, wykonali Henryk Pospieszny i Dariusz Pospieszny.

Prezentowana ekspozycja została przygotowana w taki sposób, aby ułatwić jej odbiór także osobom niedowidzącym. W narrację wpleciono makiety dotykowe, a podstawowe teksty wydrukowano przy zastosowaniu alfabetu Braille'a.

Makieta dotykowa latarni morskiej w Rozewiu, wykonał Tomasz Poręba.

¬ródło: trokmiasto.pl